Татарстан Республикасы тикшерү-хисап органнарының
гомуми җыелышы тарафыннан
расланды
(2007 елның « 7 » маеннан 1 номерлы беркетмә)

1.1. Татарстан Республикасы Тикшерү-хисап органнары советы (алга таба – Совет) әлеге Нигезләмә буенча каралган максат һәм бурычларны үтәү өчен Татарстан Республикасы тикшерү-хисап органнарының үз ирке белән оештырылган берләшмәсе булып тора.
1.2. Совет үз эшчәнлегендә Россия Федерациясе Конституциясе, Россия Федерациясе Гражданнар кодексы, Россия Федерациясе Бюджет кодексы, Татарстан Республикасы Бюджет кодексы, Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы законнары, Россия Федерациясе Президенты һәм Татарстан Республикасы Президенты указлары һәм боерыклары, Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасының башка төр норматив-хокукый актлары, әлеге Нигезләмәне куллана.
Моннан тыш, Совет әгъзалары - Россия Федерациясе муниципаль берәмлекләрнең тикшерү-хисап органнары Совет кысаларындагы  эшчәнлегендә муниципаль хокукый актлардан файдалана.
Совет үз эшчәнлеген барлык катнашучылар өчен ихтыярлылык, законлылык, җаваплылык, ачыклык, хезмәттәшлек, тигез хокуклылыкка нигезләнеп һәм һөнәри этиканы саклап алып бара.

1.3. Советның тулы рәсми атамасы: Татарстан Республикасы Тикшерү-хисап органнары советы, Советның рәсми рәвештә кыскартылган атамасы: ТР ТХО Советы.
1.4. Совет юридик зат хокукларына ия түгел.
1.5. Советның Идарә органнары урнашкан урын: 420015, Казанш., Пушкин ур., 68 й.

2нче маддә. Советның максат-бурычлары

2.1. Татарстан Республикасында финанс тикшерүе системасының нәтиҗәлелеген арттыру, аны алга таба камилләштерү, Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләренең тикшерү-хисап органнарының үзара тәэсир итешүен тәэмин итү ТР ТХО Советын булдыруның максаты булып тора.
2.2. Советның төп бурычлары:
- Совет әгъзаларының уртак эшчәнлеген координацияләү;
- Россия Федерациясе бюджет системасының барлык дәрәҗәләрендә финанс тикшерүенең нәтиҗәлелеген камилләштерү һәм арттыруга юнәлдерелгән тәкъдимнәрне уйлап табуда катнашу;
- муниципаль финанс тикшерүе системасын булдыру һәм үстерүгә ярдәм итү;
- Совет Әгъзаларына оештыру, хокукый, методик, мәгълүмати һәм башка төр ярдәм күрсәтү;
- финанс тикшерүе өлкәсендә методология эшләү һәм тикшерү һәм экспертиза-аналитика эшчәнлеген методик яктан тәэмин итү;
- муниципаль берәмлекләрнең бюджет, бюджеттан тыш фондлары үтәлеше артыннан тикшерүнең бердәм системасын эшләү һәм кертүгә ярдәм итү;
- уртак тикшерү һәм экспертиза-аналитика чараларын оештыру, аларны хокукый һәм методик яктан тәэмин итү;
- дәүләт һәм муниципаль финанс тикшерүе, бюджет процессы һәм бюджет төзелеше мәсьәләләре буенча җыелышлар, конференцияләр, семинарлар һәм башка чаралар оештыру.

2.3. Куелган максат-бурычларга ирешү өчен Совет:
- Бюджет процессын һәм бюджет төзелешен, дәүләт һәм муниципаль финанс тикшерүен җайга салу өлкәсендәге законнар торышын анализлый, аны камилләштерү буенча тәкъдимнәр эшләп чыгара һәм Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте һәм Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләренең җирле үзидарә органнарына юллый;
- Уртак тикшерү һәм экспертиза-аналитика чараларын үткәрү турында тәкъдимнәр әзерли һәм гомумиләштерә, Уртак чаралар планын (алга таба – Уртак план) раслый.
- Үз илебездәге һәм чит илдәге финанс тикшерүен оештыруның алдынгы тәҗрибәсен өйрәнү, гомумиләштерү һәм таратуны оештыра һәм тормышка ашыра, Совет Әгъзаларының тикшерү, экспертиза-аналитика һәм башка төр эшчәнлеге турында мәгълүмати база булдыра;
- Укыту үзәкләре белән бергә Совет Әгъзалары – тикшерү-хисап органнары хәзмәткәрләрен әзерләү һәм квалификациясен күтәрү буенча уку планнары, программалар эшләп чыгара;
- Массакүләм мәгълүмат чараларында мәгълүмат эшчәнлекне тормышка ашыра;
- Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләрендә финанс тикшерүен, бюджет процессын һәм бюджет төзелешен камилләштерү мәсьәләләре буенча җыелышлар, конференцияләр, семинарлар һәм башка чаралар оештыра һәм үткәрә;
- Россия Федерациясенең шундый ук оешмалары белән хезмәттәшлек итә, аларның эшендә катнаша.

3. Оештыру тәртибе һәм Совет идарәсе органнары

3.1. Совет әгъзаларына:
- Татарстан Республикасы Хисап палатасы;
- Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләренең сайлап куелган җирле үзидарә органнары тарафыннан оештырылган мөстәкыйль юридик зат булган тикшерү-хисап органнары;
-  Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләренең сайлап куелган җирле үзидарә органнары составында булган тикшерү-хисап органнары керә ала.

3.2. Совет Әгъзасы вәкиле булып тикшерү-хисап органы – Совет Әгъзасы җитәкчесе тора.
3.3. Советны формалаштыру әлеге Нигезләмәдә санап кителгән, Нигезләмә шартлары белән килешкән, Советка керергә теләгән һәм Совет төзү турындагы Килешүгә кул куеп әлеге теләген күрсәткән органнар, Совет төзү турындагы Килешүгә соңрак кул куйган органнар яки Совет Әгъзасы булып алу турында гариза биргән һәм Совет төзү турындагы Килешүгә кул куйган органнар ярдәме белән, әлеге Нигезләмәнең 4.4.1. пункты буенча каралган тәртип һәм шартлар белән башкарыла.
3.4. Советның идарә органнары булып: Советның гомуми җыелышы, Совет Президиумы, Совет Рәисе тора.
3.5. Әлеге Нигезләмәнең 4.4.1. пунктында күрсәтелгән органнарны Совет составына кертү турындагы карар Совет Президиумы тарафыннан раслана.

4нче маддә. Советта катнашучылар, аларның бурыч һәм хокуклары

4.1. Советның гомуми җыелышы.
4.1.1. Совет Әгъзаларының гомуми җыелышы Совет идарәсенең югары органы булып тора. Гомуми җыелыш эше белән Совет Рәисе идарә итә.

4.1.2. Гомуми җыелыш Совет максат-бурычларына караган һәр мәсьәләне карарга кабул итергә хокуклы.
4.1.3. Гомуми җыелышның аерым компетенциясенә түбәндәгеләр керә:
- Совет турындагы Нигезләмәгә үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү;
- Совет эшчәнлегенең өстенлекле юнәлешләрен билгеләү;
- Уртак планны раслау;
- Совет эшчәнлеге турында еллык хисапны раслау;әгъзаларын сайлау, аларның вәкаләтләрен вакытыннан алда туктату;
- Совет эшчәнлеген туктату турында карар кабул итү.
4.1.4. Гомуми җыелыш Совет Әгъзалары вәкилләренең өчтән ике өлеше катнашкан чакта хокуклы була.
4.1.5. Гомуми җыелыш карарлары ачык ысул белән тавыш биреп утырышта катнашучы Совет Әгъзалары вәкилләренең күп тавыш җыюы аша: бер Әгъзага – бер тавыш принцибы буенча кабул ителә.
4.1.6. Чираттагы Гомуми җыелыш Совет Президиумы билгеләгән вакытта, әмма елга ике мәртәбәдән дә ким булмаган күләмдә, оештырыла.
4.2. Совет Рәисе.
4.2.1. Вазыйфа буенча Совет Рәисе булып Татарстан Республикасы Хисап палатасы Рәисе тора.
4.2.2. Совет Рәисе түбәндәге функцияләрне башкара:
- Совет һәм Совет Президиумы эшчәнлеге белән идарә итә;
- Совет утырышларының көн тәртибен билгели һәм раслый;
- Совет утырышларына чакырылырга тиешле затларны билгели;
- Совет утырышларын әзерләү белән идарә итә;
- Совет утырышларын үткәрү көнен, вакытын һәм урынын билгели;
- Совет утырышлары белән идарә итә;
- Совет утырышлары протоколларын раслый;
- Совет Әгъзаларының Уртак план буенча беркетелгән чараларны башкару буенча эшчәнлеген координацияәүне башкара;
- Совет тарафыннан оештырылган комиссияләр һәм эш төркемнәре составын раслый;
- Совет эшчәнлеге нәтиҗәләре турында хисапны Гомуми җыелышка тәкъдим итү тәртибен билгели;
- Советны дәүләт хакимияте һәм идарәсендә, шулай ук башка органнар һәм оешмаларда тәкъдим итә;
- Совет эшчәнлеген мәгълүмати яктан яктырту мәсьәләләре буенча Совет һәм массакүләм мәгълүмат чаралары вәкилләре арасында үзара тәэсир итешү тәртибен билгели.

4.3. Совет Президиумы.
4.3.1. Совет Президиумы Советның Гомуми Җыелышлары арасындагы тәнәфесләрдә Совет идарәсендәге иң югары орган булып тора.

4.3.2. Совет Рәисе Совет Президиумын җитәкли һәм аның эше белән идарә итә. 

4.3.3. Президиум 5 Әгъзадан тора. Президиум Әгъзаларына сайлау үзен күрсәткән яисә башка Совет Әгъзалары тарафыннан тәкъдим ителгән Совет әгъзалары арасыннан башкарыла. 
4.3.4. Президиум Әгъзаларына сайлау Советның Гомуми Җыелышы тарафыннан һәр кандидатура буенча ачык тавыш бирү юлы белән башкарлыа.  Тавыш бирүдә рөхсәт ителгән кворумның өчтән ике өлеше катнашырга тиеш.
Президиум Әгъзасының вәкаләт вакыты – 3 ел.

4.3.5. Совет Президиумы хокукларына түбәндәгеләр керә:
- Совет эшчәнлегенең төп программалары һәм юнәлешләрен эшләп чыгару һәм Гомуми җыелышка тәкъдим итү;
- Гомуми җыелышның чираттагы һәм чираттан тыш утырышларын җыю турында карар кабул итү, көн тәртибен раслау;
- Совет Сәркатибен раслау;
- Советның еллык эш планын тәкъдим итү;
- эш төркемнәре, комитетлар, комиссияләр оештыру;
- Советка Совет әгъзаларын кабул итү һәм чыгару турында мәгълүмат бирү;
- Советка Советның башка, шул исәптән Россия Федерациясе, халыкара оешмаларда катнашуы буенча тәкъдимнәр бирү.

4.3.6. Совет Президиумы Утырышлары ихтыяҗдан чыгып үткәрелә.
4.3.7. Президиум Әгъзалары өчтән дә ким булмаса, Президиум Утырышлары хокуклы санала.
4.3.8. Президиум карарлары ачык тавыш бирү юлы буенча билгеләнгән күләмнән күбрәк тавыш җыеп кабул ителә.
4.3.9. Президиум карарларын рәсмиләштерү Совет Рәисе һәм Совет Сәркатибе тарафыннан кул куелган беркетмә аша башкарыла.
4.3.10. Совет Президиумы үз утырышында әлеге Нигезләмәнең 4.4.1. пунктында күрсәтелгәннәрдән тыш, һәр бирелгән гаризаны карый һәм тиешле карар кабул итә.
4.4. Совет Әгъзалары.
4.4.1. Әлеге Нигезләмәнең 3.1. пунктында саналган органнардан тыш, Советның 2дән дә ким булмаган Әгъзасы тәкъдиме булган очракта, Совет Әгъзасы булып алу, Совет төзү турындагы Килешүгә кушылу һәм әлеге Нигезләмә шартлары белән килешү турындагы гариза нигезендә дәүләт хакимиятенең һәм җирле үзидарәнең башка органнары да Совет Әгъзалары булып кабул ителергә мөмкин.
Мондый органнарны Совет Әгъзасы итеп алу турында карарны Совет Президиумы кабул итә.

4.4.2. Совет Әгъзалары вәкилләре Советтагы эшчәнлекләрен иҗтимагый башлангыч буенча башкара.
4.4.3. Совет Әгъзалары үз вәкаләтләрен Советның башка Әгъзаларына вәкилләштерергә хокуклы.
Вәкаләтләрне вәкилләштерү Совет Президиумына Советның чираттагы утырышына кадәр 5 көннән дә кимрәк вакыт калмаган очракта язма белдермә бирү юлы белән башкарыла.
Белдермәне бирү Татарстан Республикасы Хисап палатасы аппараты аша башкарыла.

4.4.4. Совет Әгъзалары:
- әлеге Нигезләмәне үти;
- Совет белән идарә итүдә катнаша;
- әлеге Нигезләмә буенча билгеләнгән вәкаләтләр кысаларында Гомуми җыелыш һәм Совет Президиумы тарафыннан кабул ителгән карарларны үти;
- Совет Рәисенә Совет утырышларының көн тәртибен оештыру буенча тәкъдимнәр кертә һәм тиешле документларны әзерләүне тормышка ашыра;
- Совет утырышларының көн тәртибендәге мәсьәләләр буенча фикер алышуда катнаша;
- күп өлеш тавыш белән кабул ителгән Совет карары белән килешмәгән очракта, үз фикерен язмача юлларга хокуклы. Әлеге фикер мәҗбүри рәвештә Совет утырышы беркетмәсенә теркәлергә тиеш;
- Уртак план төзү, шулай ук аңа үзгәрешләр һәм өстәмәләр кертү буенча тәкъдимнәр ясау;
- Советның чираттан тыш утырышларын җыю буенча тәкъдимнәр юллау;
- Совет утырышларында катнашу өчен экспертлар һәм башка затлар кандидатурасын тәкъдим итә;
- Совет Әгъзалары вәкилләре Совет тарафыннан төзелгән комиссияләр һәм эш төркемнәре составына керә, аларны җитәкли ала.
4.4.5. Совет Президиумы тарафыннан Совет Әгъзаларына Совет Әгъзасы булып торуны раслаучы доумент бирү турында карар кабул ителергә мөмкин.

5. Советның чираттан тыш Гомуми җыелышы

5.1. Чираттан тыш Гомуми җыелыш Президиум Советы инициативасы белән яки Совет Әгъзаларының өчтән бер өлешеннән дә ким булмаган саны тарафыннан җыелыш җыю турында тәкъдим кертелгән очракта уздырыла.

5.2. Чираттан тыш Гомуми җыелыш уздыру турында карар аны оештыру турында тәкъдим кергәннән соң 30 көн эчендә кабул ителә.

5.3. Совет Әгъзаларына чираттан тыш Гомуми җыелыш үткәрү турында хәбәр чарага кадәр15 көннән дә соң калмыйча көн тәртибе проекты һәм каралуга тәкъдим ителгән документларны беркетеп, шулай ук чираттан тыш Гомуми җыелыш уздыруның урыны һәм вакытын күрсәтеп язмача җибәрелә.

Статья 6. Советта әгъза булудан чыгу

6.1. Совет Әгъзасы Совет Президиумына язмача гариза бирү нигезендә әгъзалыктан чыга ала.
Статья 7. Совет эшчәнлеген туктату

7.1. Совет эшчәнлеге Советның Гомуми җыелышы карары белән туктатылырга мөмкин.
Статья 8. Совет эшчәнлеген тәэмин итү

8.1. Совет эшчәнлеген оештыру-техник һәм мәгълхмати-аналитик яктан тәэмин итүне СоветРәисе тәкъдиме буенча Совет Президиумы тарафыннан расланган Совет Сәркатибе башкара. 
8.1.1. Совет Сәркатибе:
- Совет Әгъзаларына Совет утырышларының көне, вакыты һәм үткәрү урыны турында хәбәр итә;
- Совет утырышларының көн тәртибе проектларын һәм көн тәртибе мәсьәләләре буенча материаллар туплый, аларны Совет Әгъзаларына һәм чакырылган затларга җибәрә;
- Совет утырышлары беркетмәләрен формалаштыра һәм Совет Әгъзаларына юллый;
- Совет идарәсе органнары карарларын Совет Әгъзалары тарафыннан башкарылуны тикшерә;
- Совет эшчәнлеге турында еллык хисап әзерли һәм Совет Президиумына һәм Гомуми җыелышка тәкъдим итә;
- үз валәтләре нигезендә Совет Әгъзалары белән хезмәттәшлекне, шулай ук Совет эшчәнлеген тәэмин итүгә юнәлгән башка эшчәнлекне тормышка ашыра.

8.2.Совет Сәркатибе эшчәнлеген тәэмин итү Татарстан Республикасы Хисап палатасы аппараты тарафыннан башкарыла.
Статья 9. Совет символикасы.

9.1. Советүз символикасын булдырырга хокуклы.

Символика эшләү, аның төрләре, аны раслау буенча карарлар Советның Гомуми җыелышы тарафыннан кабул ителә.